Kuchnia indonezyjska

Indonezja to wyspiarski kraj, w którego obszar wchodzi ponad 17 tysięcy wysp i wysepek. Nietrudno sobie wyobrazić, że w takich warunkach trudno jest zachować spójną kulturę i zwyczaje. Dzięki temu w Indonezji można poczuć się jak na osobnym kontynencie – każda większa wyspa urzeka swoją indywidualnością i kuchnią! Oczywiście, jest pewien zestaw potraw, które można dostać w całej Indonezji. Nie bez znaczenia pozostaje również tzw. kuchnia napływowa i sąsiedzkie mieszanie się zasad i metod gotowania. Czy są jakieś indonezyjskie potrawy, które możemy ugotować w polskich warunkach oraz czy dla którejś z nich warto udać się na wycieczkę do Indonezji?

Kilka słów o kuchni indonezyjskiej
Indonezja od wieków jest mocno zaangażowana w handel z innymi krajami, ze względu na swoje położenie i bogactwo zasobów naturalnych. Na indonezyjskie techniki gotowania oraz najczęściej używane składniki miały wpływ kraje Bliskiego Wschodu, Europy oraz potężne Indie i Chiny. Zanim Holendrzy zaczęli kolonizować Indonezję, dotarli tu hiszpańscy i portugalscy handlarze, z nowymi przyprawami, składnikami i metodami przyrządzania potraw. Nie bez powodu jednak mówi się o Indonezji jako o „wyspach przypraw” – kraj słynie z uprawy goździków i gałki muszkatołowej. Pomówmy trochę o historii kuchni indonezyjskiej z bardziej szczegółowej strony. Indonezyjska kuchnia może poszczycić się długą historią kuchni regionalnych, które jednak nie są dobrze udokumentowane, a wiemy o nich głównie poprzez przekazy ustne i praktyki stosowane przez konkretne społeczności. Niezwykły przykład stanowi jednak kuchnia jawajska, która ma dość dobrze zachowaną tradycję kulinarną. Poza tym, znane są tradycyjne potrawy np. plemion papuańskich – które do dziś praktykują grillowanie jako główną technikę przyrządzania jedzenia, lub wyrafinowana współczesna indonezyjska kuchnię fuzyjna. Różnorodność etniczna archipelagu indonezyjskiego zapewnia eklektyczną kombinację - mieszanie lokalnych tradycji jawajskich, balijskich, malajskich i innych rodzimych tradycji kulinarnych, z wielowiekowymi wpływami zagranicznymi z indyjskimi handlarzami, chińskimi migrantami i holenderskimi kolonialistami, jak już wspomnieliśmy wcześniej.

Etykieta przy indonezyjskim stole – jak się zachować w gościach
Tradycyjne dania indonezyjskie zwykle składają się z gotowanego na parze ryżu jako podstawy, który jest otoczony warzywami i zupami oraz potrawami mięsnymi lub rybnymi. W typowym posiłku dla całej rodziny, członkowie danej rodziny zbierają się wokół stołu, na którego w centralnej części stoi naczynie napełnione gotowanym na parze ryżem i kilkoma innymi potrawami. Każde danie jest umieszczane w osobnym wspólnym wysokim talerzu lub w miskach. Przy każdym talerzu jest osobna łyżka, której używa się wyłącznie do danego dania. Osoby ucztujące mają swoje talerze, które napełniają według uznania, najczęściej chcąc spróbować każdej z wystawionych potraw. W Indonezji ważna jest etykieta - posiłek zaczyna zazwyczaj najstarszy członek rodziny lub mąż. a następnie reszta rodziny, aby pomóc sobie z naczyniami. Oczywiście ich przyrządzaniem, jak i zakupami, zajmują się głównie kobiety mieszkające w domu. W Indonezji je się sztućcami, bardzo rzadko pałeczkami. Nie używa się noża, ponieważ większość potraw jest drobno pokrojonych, tak, żeby już nikt nie musiał kroić kawałków samodzielnie. Mniejsze kawałki warzyw czy mięsa szybciej też ugotować lub udusić. Jeśli będziecie mieć okazję usiąść przy indonezyjskim stole, próbujcie każdej wystawionej przez gospodynię potrawy.

Najczęściej używane składniki
W kuchni indonezyjskiej gotuje się właściwie wszystko! Jak już wspomnieliśmy, gotowany na parze ryż jest podstawą, ale można też dostać smażony makaron sojowy lub pszenny. Jedna z potraw lubianych przez turystów, „mie goreng” jest inspirowana chińskimi nuddlami i indonezyjską nutą smakową. Zastanawiacie się pewnie, jakie ślady kolonizacji holenderskiej można dostrzec (albo posmakować) na wyspach. Odpowiedzią jest… holenderski chleb! O ile w krajach Azji Południowo-Wschodniej często trudno jest dostać produkty z mąki pszennej, to w Indonezji nie ma z tym problemu. Do wszelkich potraw używa się dużo warzyw liściastych, takich jak szpinak czy lisćie manioku, które są smażone z czosnkiem dla lepszego smaku. Nie brak tu też rozmaitych deserów z owoców tropikalnych.