Ciekawostki o historii i kulturze Mozambiku

Mówi się, że jeśli raz zawitasz do Afryki, Afryka na zawsze pozostanie w Twoim sercu. Już zawsze będziesz tam chciał wrócić i ze złością zareagujesz na każdy stereotypowy komentarz o tym kraju. Do Afryki podróżuje się z różnych powodów, a w kontraście ze sobą stoją wolontariaty misyjne i luksusowe wycieczki turystyczne. Ale Afryka jest właśnie takim kontynentem, pełnym kontrastów i bogactwa kultur, których nie zaznamy nawet w wielokulturowej Europie. Dziś zabierzemy Was do Mozambiku, „kraju na końcu świata”, położonego w Afryce południowo-wschodniej. Mozambik graniczy z RPA, Suazi, Zimbabwe, Zambią, Malawi i Tanzanią, i pomimo tak popularnych sąsiadów – nie znajduje się na tzw. głównym szlaku turystycznym. Jeśli masz w sobie duszę odkrywcy i lubisz chodzić nieprzetartymi szlakami, koniecznie dowiedz się więcej o tym kraju. Zapraszamy do przeczytania poniższego artykułu.

Historia Mozambiku
Dzisiejszy Mozambik ma w miarę ustabilizowaną sytuację polityczną. W 1990 roku kraj podpisał konstytucję, zgodnie z którą stał się republiką z prezydentem, którego wybiera się w wyborach powszechnych odbywających się co 5 lat. Historia Mozambiku nie zawsze tak wyglądała, ale zacznijmy od początku. Mówi się, że już od I wieku p.n.e. rozpoczęło się zasiedlanie dzisiejszych terenów Mozambiku, gdy w tej części świata pojawiło się jedno z najbardziej tajemniczych plemion, Buszmeni. Kolejne stulecia przygnały tu także ludy Bantu, Arabów, Hindusów i Persów, którzy widzieli duży potencjał w usytuowaniu państwa. Mozambik bowiem w ogromnej części dotyka Oceanu Indyjskiego, dzięki czemu był na trasie głównego szlaku kupieckiego i rozwijał się jako kraj portowy. Na końcu XV wieku do Mozambiku dotarli portugalscy kolonizatorzy, którzy oficjalnie podbili państwo – aczkolwiek aż do XIX wieku Portugalczycy nie mieli dostępu do pewnych obszarów. W XX wieku rozpoczyna się burzliwy czas dla historii Mozambiku, głównie z powodu Portugalczyków, których osadnictwo pobudziło wiele ruchów niepodległościowych, np. Front Wyzwolenia Mozambiku, który w 1964 roku rozpoczął wojnę partyzancką. Mozambik w bojach wsparła sąsiadująca Tanzania, Zambia oraz kilka krajów socjalistycznych, dzięki którym Mozambijczykom udało się przejąć kontrolę nad 1/3 terenu państwa. Nie obyło się bez krwawych walk, setek tysięcy ofiar i masowej ucieczce ludności cywilnej poza granice kraju. Cel pomimo to został osiągnięty, bo w 1975 roku Mozambik uzyskał niepodległość od Portugalii. Nastał kolejny krwawy okres, tym razem dekolonizacji i pozbywania się białych osadników. Władzę w kraju przejął rząd socjalistyczny, ale tutaj także zrodziły się bunty wśród ludności lokalnej, utworzony Narodowy Ruch Oporu Mozambiku (który działa do dnia dzisiejszego), rozpętała się kolejna wojna domowa, która trwała aż do 1992 roku. Jak można się domyślić, wojna domowa, która trwała kilkanaście lat doszczętnie wyniszczyła Mozambik, zginęło kilkaset tysięcy osób, a jeszcze więcej obywateli opuściło granice kraju. Nie jest to łatwy temat, ale dzisiaj państwo podnosi się i rozwija - stawia głównie na rozwój infrastruktury turystycznej, rolnictwo i przemysł.

Kultura Mozambiku
Jak już wspomnieliśmy, pierwszymi ludami, które osiedliły się na terenie dzisiejszego Mozambiku, byli Buszmeni i ludy Bantu, a także arabscy, perscy i indyjscy przybysze. Obecnie, na ponad 26,5 miliona mieszkańców Mozambiku, aż 95% identyfikuje się z rdzennymi osadnikami. Owocuje to kilkudziesięcioma odmianami dialektów języków bantu, które występują w zależności od regionu i przynależności do konkretnej grupy etnicznej. No właśnie, w jakim języku mówią Mozambijczycy? Kiedy myślimy o Afryce, zwykle przychodzi nam na myśl język angielski, zulu lub afrikaans (czyli mieszanki języków etnicznych z językiem angielskim). Tymczasem w Mozambiku językiem urzędowym jest język portugalski (pozostałość po kolonii portugalskiej), ale nim posługują się głównie urzędnicy i wykształceni ludzie. Typowy Mozambijczyk porozumiewa się właśnie w bantu. Natomiast, jeśli chodzi o język angielski, dogadamy się w nim głównie z właścicielami atrakcji turystycznych, hoteli i restauracji. Co ciekawe, w Mozambiku ludność, która zamieszkuje tereny wybrzeża, ma swój wewnętrzny system matriarchalny – to kobieta-matka jest najważniejszą osobą w rodzinie i to właśnie jej decyzji należy się słuchać. Mozambik to jedno z najbiedniejszych państw na świecie, a wg statystyk ponad 50% Mozambijczyków nie ma dostępu do edukacji, w związku z czym nie potrafią pisać i czytać. Na cały świat znane są natomiast ich mistrzowskie wyroby rękodzielnicze - rzeźby i maski z drewna.